Kolesterol düşürmek isteyenler için yeni beslenme yaklaşımı: Portfolio diyeti
Kilo vermeyi değil, kolesterolü düşürmeyi hedefleyen Portfolio diyeti, farklı besin gruplarını bir araya getirerek kalp-damar sağlığına yönelik güçlü bir beslenme modeli sunuyor. Peki, Portfolio diyeti nedir, nasıl uygulanır?
Portfolio diyeti, tek bir besine odaklanmak yerine birden fazla kolesterol düşürücü gıdayı sistematik biçimde günlük beslenmeye entegre etmeyi amaçlıyor. University of Toronto’da beslenme bilimleri profesörü olan Dr. David J.A. Jenkins’in öncülüğünde geliştirilen bu model, “tek mucizevi gıdaya değil, birlikte çalışan güçlü bir besin portföyüne” dayanıyor.
“Tabağınız yatırım portföyünüz gibidir”
Jenkins’e göre bu beslenme şekli, insanların kolesterol seviyelerini sadece bir yöntemle değil, birden fazla gıda stratejisiyle düşürmelerini sağlıyor. “Yatırımlarınızı tek bir hisseye bağlamıyorsanız, kolesterolü düşürmek için de tek bir besine güvenmeyin” diyen Jenkins, bireylerin kendi yaşamlarına uygun beslenme alışkanlıklarını bu kombinasyon üzerinden geliştirmesi gerektiğini vurguluyor.
Diyetin temelini oluşturan 4 besin grubu
Portfolio diyeti, LDL (kötü) kolesterolü düşürmeye yardımcı olan dört temel besin grubuna dayanıyor:
Soya bazlı ürünler: Tofu, tempeh, soya sütü ve soya burgerler, hayvansal ürünlere alternatif olarak tercih ediliyor.
Yapışkan (viskoz) lif: Yulaf, arpa, bamya, patlıcan, turunçgiller, meyveler ve psyllium gibi kaynaklar sindirim sisteminde jel oluşturarak kolesterol emilimini azaltıyor.
Bitkisel steroller: Sterol ilaveli margarinler veya destek ürünleri ile kolesterol emilimi engellenebiliyor.
Kuruyemişler: Başta badem olmak üzere fındık, ceviz, yer fıstığı ve çeşitli tohumlar günde bir avuç tüketiliyor.
Portfolio diyeti test edildi
Jenkins’in yürüttüğü ilk çalışmalardan birinde, kolesterolü düşürmek isteyen 46 kişiye örnek menülerle yol gösterildi ancak hazır yemek sunulmadı. Katılımcıların üçte biri, altı ay sonunda LDL kolesterolünde %20’den fazla azalma yaşadı. Bir başka grup %15’lik düşüş elde ederken, bazıları ise diyetin kurallarına tam uymadıkları için anlamlı bir değişim göstermedi.
Bir gün örneği: Ne yeniyor?
Portfolio diyetinde tüm bu besin grupları tek bir tabakta birleşmiyor. Gün içine yayılmış örnek bir beslenme düzeni şöyle:
Kahvaltı: Yulaf kepeğiyle hazırlanmış soya sütlü gevrek, taze meyve, badem ve Metamucil ile smoothie
Öğle: Yulaf kepeği ekmeğiyle birlikte mercimek çorbası ve bir elma
Akşam: Tofu ve yer fıstığı ile hazırlanan sebzeli stir-fry (bamya ve patlıcan gibi lif içeriği yüksek sebzelerle)
Ara öğünler: Kuruyemiş, nohut cipsi, sterol ilaveli margarinle sürülmüş ekmek veya soya yoğurdu
Bilimsel veriler ne diyor?
Jenkins’in 2003 yılında yayımlanan ilk araştırmasının ardından yapılan beş gözlemsel çalışma, Portfolio diyetinin yalnızca LDL kolesterol değil, apolipoprotein B (%15), toplam kolesterol (%12) ve trigliseritler (%16) üzerinde de olumlu etkiler yarattığını ortaya koydu. Bu diyete daha fazla bağlı kalan bireylerde kalp hastalığı, tip 2 diyabet ve erken ölüm riskinin daha düşük olduğu da tespit edildi.
“Yatırımınızın karşılığını alırsınız”
Jenkins, “Sadece birkaç Portfolio gıdasını bile günlük yaşamınıza ekleseniz, uzun vadede bu yatırımdan iyi bir dönüş alırsınız” diyor. Ayrıca hayvansal protein yerine bitkisel kaynaklara yönelmenin çevreye ve hayvan refahına da katkı sağladığını vurguluyor.
Kimler için uygun?
Dr. Richard Milani’ye göre, eğer hedef kolesterolü düşürmekse, Portfolio diyeti oldukça etkili bir seçenek. Kilo vermek isteyenler için ideal olmayabilir; ancak diğer sağlıklı beslenme modellerine –örneğin Akdeniz diyetine– entegre edilmesi mümkün.
“Kolesterol ilaçlarının yüksek dozda yan etkileri olabilir. Bu nedenle, Portfolio diyetinde yer alan besinler ilaç etkisini destekleyerek daha düşük dozlarla aynı faydayı sağlayabilir” diyor Jenkins.
