Sıcak çarpması nedir, belirtileri nelerdir?

Türkiye en sıcak haziran ayını yaşıyor. Uzmanlar 2024 yılında birçok sıcaklık rekorunun kırılmasını bekliyor. Bu sebeple vatandaşların 10.00-16.00 saatleri arasında zorunlu olmadıkça dışarı çıkmamaları tavsiye ediliyor. Özellikle uzun süre güneş altında çalışanların mevsime uygun kıyafetler giymesi ve bol sıvı tüketmesi öneriliyor.

Uzmanlar belirtileri göz ardı edilen sıcak çarpmasının komaya varan sonuçlar doğurabileceğini de ifade ediyor. Peki, sıcak çarpması belirtileri nelerdir?

Sıcak çarpması nedir?

Sıcak çarpması, ısı yaralanmasının en ciddi şeklidir ve tıbbi bir acil durum olarak kabul edilir. Güneş çarpması olarak da bilinen sıcak çarpması geçirdiğinden şüpheleniyorsanız derhal bir sağlık kuruluşuna başvurun. Sıcak çarpması beyni ve diğer iç organları öldürebilir veya hasara neden olabilir. Sıcak çarpması esas olarak 50 yaş üstü insanları etkilese de sağlıklı gençleri de etkileyebiliyor.

Sıcak çarpması, genellikle dehidrasyonla birlikte yüksek sıcaklıklara uzun süre maruz kalmaktan kaynaklanır ve bu da vücudun sıcaklık kontrol sisteminin bozulmasına yol açar. Sıcak çarpmasının tıbbi tanımı, yüksek sıcaklıklara maruz kaldıktan sonra ortaya çıkan merkezi sinir sistemini ilgilendiren komplikasyonlarla birlikte 40 santigrattan yüksek bir çekirdek vücut sıcaklığıdır.

Sıcak çarpmasının türleri nelerdir?

Eforlu sıcak çarpması: Bu tür sıcak çarpması genellikle sıcak ve nemli koşullarda fiziksel aşırı eforun sonucudur. Birkaç saat içinde gelişebilir.

Egzersiz dışı sıcak çarpması: Klasik sıcak çarpması olarak da adlandırılan bu tür, yaş veya altta yatan sağlık sorunları nedeniyle ortaya çıkabilir. Birkaç gün içinde gelişme eğilimindedir.

Sıcak çarpması belirtileri nelerdir?

• Zonklayan baş ağrısı
• Baş dönmesi ve sersemlik
• Sıcağa rağmen terlemenin olmaması
• Kırmızı, sıcak ve kuru cilt
• Kas zayıflığı veya kramplar
• Mide bulantısı ve kusma
• Güçlü veya zayıf olabilen hızlı kalp atışı
• Hızlı, sığ nefes alma
• Karışıklık, yönelim bozukluğu veya şaşırtıcı gibi davranış değişiklikleri
• Nöbetler
• Bilinç kaybı

Sıcak çarpmasında ilk yardım nasıl yapılır?

Sıcak çarpmasından şüpheleniyorsanız; hemen ambulans çağırmalısınız. Sağlık ekiplerinin gelmesini beklerken ilk yardıma başlayın . Kişiyi klimalı bir ortama (veya en azından serin, gölgeli bir alana) taşıyın ve gereksiz kıyafetleri çıkarın.

Mümkünse kişinin vücut ısısını ölçün ve soğutmak için ilk yardım işlemini başlatın.

Şu soğutma stratejilerini deneyin:

Bir sünger veya bahçe hortumundan alınan suyla cildini ıslatırken hastanın üzerine hava üfleyin.

Hastanın koltuk altlarına, kasıklarına, boynuna ve sırtına buz paketleri uygulayın. Bu bölgeler cilde yakın kan damarları açısından zengin olduğundan, bu bölgeleri soğutmak vücut ısısını düşürebilir.

Hastayı soğuk su dolu bir duşa veya küvete daldırın.

Kişi genç ve sağlıklıysa ve şiddetli egzersiz yaparken sıcak çarpması geçirdiyse (buna eforla sıcak çarpması denir), vücudun soğumasına yardımcı olmak için buz banyosu kullanabilirsiniz.

Yaşlı hastalar, küçük çocuklar, kronik hastalığı olan hastalar veya yoğun egzersiz yapmadan sıcak çarpması geçiren kişiler için buz kullanmayın. Bunu yapmak tehlikeli olabilir.

Sıcak çarpmasının potansiyel komplikasyonları nelerdir?

Sıcak çarpması geçiren kişilerde şok gelişebilir veya komaya girilebilir . Yüksek vücut ısısı şunlara yol açabilir:

• Akut solunum sıkıntısı sendromu (ARDS) .
• Beyin şişmesi.
• Böbrek yetmezliği .
• Karaciğer yetmezliği .
• Metabolik fonksiyon bozukluğu.
• Sinir hasarı.
• Kalbe giden kan akışının azalması ve diğer dolaşım sorunları.

Sıcak çarpmasını nasıl önleyebilirim?

Çoğu durumda, sıcak çarpmasını şu şekilde önlemek mümkündür:

Sıcak ve nemli koşullarda yorucu fiziksel aktivitelerden kaçınmak.

Spor içecekleri, hafif tuzlu su veya et suyu tüketmek.

İş veya spor için sıcak koşullarda olmanız gerekiyorsa, vücudunuzun birkaç hafta boyunca yavaş yavaş sıcak sıcaklıklara alışmasına izin verin.

Çocukları (veya evcil hayvanları) araba gibi kapalı, sıcak alanlarda asla bırakmayın.

Sıcak hava dalgaları sırasında klimalı veya iyi havalandırılan alanlarda kalmak.

Sıcakta dışarıda olacaksanız hafif, açık renkli ve bol giysiler giyin.

National Türk öneriyor: Bu yıl dünyada sıcaklık rekorları kırılacak

Sıcak havada yüksek nemin sağlığa zararları! Nem, havadaki su buharının konsantrasyonudur. Nemli koşullarda ter ciltten buharlaşmaya zorlanır, bu da vücudunuzun ısıyı etkili bir şekilde salmasını ve sizi serinletmesini zorlaştırır.