Kan testi Alzheimer teşhisinde daha iyi sonuçlar veriyor

Alzheimer hastalığı, omurilikten sıvı alınmasını sağlayan ağrılı lomber ponksiyon veya pahalı beyin taramalarının yanı sıra basit bir kan testiyle de teşhis edilebiliyor.

Jama Neurology dergisinde yayınlanan yeni çalışması, piyasada bulunan ALZpath adlı ticari bir kan testinin beyindeki Alzheimer belirtilerini, şu anda kullanılan diğer yöntemler kadar güvenilir bir şekilde tespit edebildiğini ortaya koydu.

ALZpath kan testlerinin bu yıl İngiltere’de klinik kullanıma sunulması hedeflenirken şimdilik test sadece araştırma aşamasında.

ALZpath gibi testlerle kan örneklerinde tespit edilebilen p-tau217 proteini, hastalığın neden olduğu bilişsel bozukluk hafif olsa bile Alzheimer’ın beyinde neden olduğu değişikliklerin bir belirteci olarak kabul ediliyor.

Araştırmacılar, Amerika Birleşik Devletleri, Kanada ve İspanya’da bilişsel bozukluğu olan hastalar da dahil olmak üzere 786 kişinin katıldığı farklı testlerden elde edilen verileri analiz etti.

Çalışmalarda hastalara, genellikle amiloid ve tau proteini ile tanımlanan Alzheimer olup olmadıklarını teşhis etmek için ya lomber ponksiyon ya da beyin taraması yapıldı.

https://www.nationalturk.com/saglik/sitikolin-demans-alzheimer/

Araştırma ekibi daha sonra bu denemelerin sonuçlarını aynı hastalardan alınan kan örneklerinin testleriyle karşılaştırdı ve bireylerin yüzde 80’inin daha fazla araştırmaya gerek kalmadan kan testi kullanılarak teşhis edilebileceğini gördü.

Alzheimer kan testi daha hızlı ve ucuz

Alzheimer teşhisi için bu hızlı ve ucuz yöntemin, hastaların bilişsel gerilemeyi yavaşlatmada etkili olduğu kanıtlanmış olan tedaviyi almalarına yardımcı olabilmesi amaçlanıyor.

Yeni kan testi ile omurilik sıvısı alınamayan milyonlarca hasta adayı için de çözüm bulunması hedefleniyor.

Alzheimer hakkında bilgiler; Uz. Dr. Aydan Tandoğan anlatıyor

ALZpath kan testi hakkında detaylı bilgiler;

Çalışma, kan testinin beyindeki Alzheimer hastalığının erken belirtilerini tespit edebileceğini öne sürüyor.

JAMA Nöroloji’de yayınlanan yeni bir araştırmaya göre, Alzheimer hastalığını tarayan bir kan testi, beyindeki amiloid beta ve tau protein seviyelerindeki değişiklikleri semptomlar ortaya çıkmadan yıllar önce tespit etme konusunda ümit verici görünüyor.

Alzheimer hastalığının dünya çapında 55 milyondan fazla insanı etkilemesine rağmen, bu durumu teşhis etmenin hala güvenilir ve basit bir yolu yok.

Bu, Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezlerine (CDC) göre, Amerika Birleşik Devletleri’nde demans hastalarının yarısından azına bir doktor tarafından teşhis konulduğu bir duruma yol açtı.

Doktorlar normalde semptomların geçmişini alarak ve taramalar veya beyin omurilik sıvısı testleri kullanarak vasküler demans gibi diğer demans türlerinin olasılığını dışlayarak tanı koyarlar.

Bunların hepsi zaman alıcı ve pahalı uygulamalar.

Testlerdeki doğruluk eksikliği, hastalığın erken evrelerinde tespit edilmesinin zor olduğu anlamına geliyor.

Bunun bir sonucu olarak, Alzheimer hastalığı için mevcut olan az sayıdaki tedavi seçeneği, en etkili olabilecekleri zamanda erken başlatılamıyor ve aynı zamanda belirli ilaçların erken dönemde başlanması durumunda etkili olup olmayacağını belirlemek için denemeler tasarlamak da zor.

Alzheimer erken teşhisi neden önemlidir?

2023’te FDA’nın aducanumab ve lecanemab’ı onaylama kararı üzerinde, etkinliklerine ilişkin kanıt eksikliği nedeniyle tartışmalar hüküm sürdü.

O dönemde, bu ilaçlarla ilgili denemelerin sınırlamalarından birinin, hastalığın ilerlemesinde bunların kullanımına daha erken başlanamaması olduğu ve bu durumun potansiyel olarak sonuçları etkileyebileceği iddia edilmişti.

Erken teşhis, Alzheimer hastalığını tedavi etmek mümkün olmasa bile diğer kronik durumların yönetilmesine ve hastaneye yatışların azaltılmasına yardımcı olacağından, genel olarak sağlık bakım masraflarını azaltabilir.

Alzheimer kan testi erken tanıya yardımcı olabilir mi?

Bir kişinin beyinde karakteristik amiloid beta ve tau birikimine sahip olup olmadığını belirleyebilecek basit bir kan testi veya tükürük testi için araştırmalar sürüyor.

Kan testi geliştirmenin getirdiği zorluklardan biri, kan-beyin bariyerinin beyinde bulunan maddelerin kan dolaşımına ulaşmasını sınırlamasıdır.

Ayrıca tau ve amiloid proteinleri doğaları gereği yapışkandır.

Vücudun başka yerlerinde değil, beyinde yüksek tau ve amiloid seviyelerini gösterme olasılığı en yüksek olan, kanda bulunan tau formunun belirlenmesine yönelik önemli araştırmalar yapılmıştır.

Önceki araştırmalar, amiloid betanın belirli formlarının diğer formlara kıyasla oranını incelemiş ve p-tau217’nin ayrıca beyinde amiloid ve tau oluşumunun gelişiminin göstergesi olan bir tau formu olduğu ortaya çıkmıştır.

2023 yılında AD-Detect adlı bir şirket tarafından amiloid beta proteinini tespit etmeye yönelik bir kan testi geliştirildi ve kullanıma sunuldu.

Ayrıca, yalnızca araştırmacıların kullanımına sunulan ancak tau’nun bu formunu bir kan testinde tespit etmelerine olanak tanıyan ALZpath pTau217 testini de oluşturdular.

Bu test, Alzheimer hastalığını tespit etmek için kullanılan biyobelirteçler için beyin omurilik sıvısı kullanımıyla karşılaştırıldığında bu testin nasıl olduğunu belirlemek amacıyla İskandinavya, Avrupa ve Amerika Birleşik Devletleri merkezli uluslararası bir araştırmacı grubuna ücretsiz olarak sunuldu.
​

Beyindeki amiloid beta, tau proteinlerinin tespiti

Araştırmacılar üç kaynaktan (Alzheimer hastalığı riski taşıyan bireylerden oluşan bir grup) gelen verilere baktılar ve diğer ikisi nörodejeneratif durumları veya yaşlanmayı ve demansı araştırmak için kurulmuş biyobankalardı.

Yaş ortalaması 66 olan 504’ü kadın, 282’si erkek olmak üzere toplam 786 katılımcı vardı.

Verilerin analizi, testin anormal seviyelerde amiloid beta ve tau bulunan bireyleri tanımlayabildiğini ancak bunun Alzheimer hastalığının görülme sıklığı ile ilişkili olup olmadığına bakmadığını gösterdi.

Araştırmacılar tahlili görüntüleme verileriyle birlikte test etti.

Testin hipokampal atrofinin daha doğru tespitini sağladığını ve beyin omurilik sıvısı testleri ile anormal amiloid beta ve tau seviyelerini tespit etme yeteneğinin benzer olduğunu buldular.

Üç grupta da durum böyleydi.

Yazarlar, testin test edilen katılımcıların %80’inde anormal amiloid beta ve tau düzeylerini tespit edebildiğini ve geri kalan %20’nin doğrulayıcı görüntüleme veya beyin omurilik sıvısı testlerine ihtiyaç duyacağını söyledi.

Bunun mevcut teşhis araçlarından daha doğru olduğunu ve amiloid birikimini azaltmak için tasarlanan yeni ortaya çıkan farmasötik tedavilerle erken müdahale için insanları tanımlamak için kullanılabileceğini iddia ettiler.

Alzheimer nedir? Hastalık hakkında bilinmesi gerekenler
Alzheimer Demans farkı nedir, nasıl ayrılır?