Tuz tüketimi ve kalp sağlığı: Ne kadar kısıtlanmalı?
Amerikan Kalp Derneği’ne (AHA) göre birçok kişi günlük önerilen tuz miktarının üzerinde tüketim yapıyor. Aşırı tuz tüketimi yüksek tansiyon, kalp hastalığı ve felç riskini artırırken kalp yetmezliği hastaları için tuz kısıtlamasının nasıl olması gerektiği hala tartışılıyor. Uzmanlar, dengeli bir yaklaşımın daha sağlıklı olduğu görüşünde.
Dünya genelinde en büyük sağlık sorunlarından biri olan yüksek tansiyon ve kalp hastalıkları, beslenme alışkanlıklarıyla doğrudan ilişkilendiriliyor. Amerikan Kalp Derneği (AHA), bir yetişkinin günlük tuz tüketimini en fazla 2.300 mg olarak sınırlandırmasını önerirken, ideal miktarın 1.500 mg olması gerektiğini belirtiyor. Ancak birçok kişi bu sınırın üzerinde tuz tüketiyor ve bu durum ciddi sağlık sorunlarına yol açabiliyor.
Fazla tuz kalp sağlığını nasıl etkiliyor?
Uzmanlar, fazla tuz tüketiminin vücutta su tutulmasına neden olarak kan basıncını artırdığını, damarları zamanla sertleştirerek kan akışını azalttığını ve bunun sonucunda kalp krizi ya da felç riskini yükselttiğini vurguluyor.
Chicago’daki Case Integrative Health’te çalışan kardiyolog Trent Orfanos, tuzun suyu kendine çekme özelliği olduğunu belirterek, fazla tuz alımının kan dolaşımında daha fazla sıvı birikmesine yol açtığını ve bu durumun kalp yükünü artırdığını ifade ediyor.
Kalp yetmezliği olanlar için tuz tüketimi tartışmalı
Kalp yetmezliği, kalbin vücuda yeterli miktarda kan pompalayamaması durumudur. Kalp yetmezliği hastalarının tuz tüketimini nasıl ayarlamaları gerektiği konusunda ise tıp dünyasında farklı görüşler bulunuyor.
Teksas’taki UT Southwestern Kardiyoloji Bölümü’nden Dr. Nicholas Hendren, kalp yetmezliği olan bireylerin vücudunun tuzu tutarak daha fazla suyu muhafaza ettiğini, bunun da şişkinlik ve nefes darlığı gibi problemlere yol açabileceğini söylüyor.
Loma Linda Üniversitesi Uluslararası Kalp Enstitüsü’nden Dr. Ahmed Seliem ise tuzun azaltılmasının önemli olduğunu ancak ne kadar kısıtlanması gerektiğine dair kesin bir bilimsel veri bulunmadığını belirtiyor.
Tıp dernekleri ve kuruluşları ne öneriyor?
Kalp hastaları için tuz tüketimiyle ilgili farklı sağlık kuruluşları farklı öneriler sunuyor:
Kalp Yetmezliği Derneği: Hafif kalp yetmezliği olan bireylerin günlük tuz tüketimini 3.000 mg’ın altına, orta ve ileri seviyede kalp yetmezliği olan bireylerin ise 2.000 mg’ın altına çekmesi gerektiğini belirtiyor.
Dünya Sağlık Örgütü (WHO): Tüm bireylerin günlük tuz tüketimini 2.000 mg’ın altında tutması gerektiğini savunuyor ancak kalp yetmezliği hastalarının kişiselleştirilmiş bir diyet planı oluşturması gerektiğini vurguluyor.
Amerikan Kalp Derneği (AHA): Genel olarak 2.300 mg tuz tüketimini üst sınır olarak belirliyor, ancak kalp hastaları için kesin bir sınır belirlemediğini açıklıyor.
Aşırı tuz kısıtlaması her zaman faydalı olmayabilir
Bazı araştırmalar, aşırı tuz kısıtlamasının her zaman olumlu sonuçlar doğurmadığını gösteriyor. 2022 yılında The Lancet dergisinde yayımlanan bir araştırmaya göre günlük tuz tüketimini 1.500 mg’ın altına düşüren kalp yetmezliği hastaları ile 2.000-2.500 mg tuz tüketenler arasında hastaneye yatış ya da acil servis başvurularında anlamlı bir fark gözlemlenmedi.
Uzmanlar, aşırı tuz kısıtlamasının genel besin alımını da azaltabileceğini ve besin yetersizliklerine neden olabileceğini belirtiyor. Bu nedenle, kalp hastaları için besleyici diyetler öneriliyor. Örneğin, DASH diyeti, sodyumu sınırlarken vitamin ve mineral açısından zengin besinler sunuyor.
Dengeli bir yaklaşım öneriliyor
Kardiyologlar, tuzun tamamen hayatımızdan çıkarılması yerine makul seviyede azaltılmasının daha sağlıklı olduğunu vurguluyor. Aşırı tuz tüketiminin zararlı olduğu kesin olsa da, gereğinden fazla kısıtlamanın da olumsuz etkileri olabileceği belirtiliyor.
Uzmanlar, kalp hastalarının beslenme planlarını doktor kontrolünde oluşturmaları gerektiğini belirtiyor. Ayrıca, tuz tüketiminin yanı sıra sağlıklı yaşam alışkanlıklarına da dikkat edilmesi gerektiği vurgulanıyor:
Düzenli egzersiz yapmak
Sağlıklı kiloyu korumak
Alkol tüketimini sınırlamak
Sigara ve tütün ürünlerinden uzak durmak
Kalp sağlığını korumanın en iyi yolu, bütüncül bir sağlıklı yaşam tarzı benimsemek ve kişiye özel bir beslenme planı uygulamak olarak görülüyor.
