İkinci dil öğrenmek demansı geciktirebilir!
Bilim insanları, ikinci bir dil öğrenmenin beyni güçlendirdiğini ve demansın etkilerini yıllarca geciktirebileceğini ortaya koydu. Yapılan araştırmalara göre, iki dil bilen kişilerde demans ortalama 5.4 yıl daha geç ortaya çıkıyor.
Kanada’daki McGill Üniversitesi’nden bilim insanı Natalie Phillips’in yürüttüğü araştırmaya göre, iki dil bilen kişilerin beyin yapıları daha büyük oluyor ve bu da onların bilişsel gerilemeye karşı daha dirençli olmalarını sağlıyor. Beyin hacmi büyük olan bireylerin, demans belirtilerini göstermeye başlamadan önce daha fazla hasarı tolere edebildiği belirtiliyor.
MRI görüntüleme çalışmalarında, iki dilli kişilerin beyinlerinin öğrenme ve duygularla ilişkili bölgelerinde daha fazla hücre bulunduğu görüldü. Ayrıca, farklı diller arasında geçiş yapmanın beyni daha verimli ve esnek hale getirdiği keşfedildi. Bu sayede, demans ilerledikçe bile beyin farklı yollar kullanarak bilgilere ulaşabiliyor.
İkinci Dil Beyin Rezervini Güçlendiriyor
Dil değişimi, beynin karar verme, planlama ve dikkat süreçlerini yöneten yürütücü işlevlerini güçlendiriyor. 2024 yılında yapılan bir araştırmada, erken ve ileri evre Alzheimer hastaları ile hafızalarının zayıfladığını hisseden ancak henüz demans tanısı konmamış kişiler incelendi. MRI taramalarına göre, iki dilli hastalarda hipokampus (öğrenme ve hafıza merkezi) aktivitesinde daha az gerileme gözlemlendi.
Araştırmacılar, iki dil bilmenin hipokampusun büyüklüğünü artırmadığını ancak bu bölgeyi güçlendirdiğini belirtiyor. Yani, ikinci bir dil öğrenmek beyin dokusunu artırmasa da var olan yapıyı güçlendirerek yaşlanmaya karşı koruyucu bir etki sağlıyor.
Demansı Önlemiyor, Ancak Geciktiriyor
Toronto’daki York Üniversitesi’nden Ellen Bialystok, “İki dil bilmek demansı tamamen önlemiyor, ancak etkilerini geciktiriyor. Bilişsel problemler başladığında, iki dilli bireylerde hastalık daha hızlı ilerleyebilir, ancak belirtiler çok daha geç ortaya çıkıyor. Aileler için bu ekstra yılların ne kadar önemli olduğunu bir düşünün” diyerek araştırmanın önemine dikkat çekti.
İngiltere’de yapılan bir çalışmaya göre, halkın yalnızca %10’u ikinci bir dil konuşabiliyor. Ancak uzmanlar, ikinci bir dil öğrenmek için hiçbir zaman geç olmadığını belirtiyor.
Yetişkinlikte Dil Öğrenmek de Beyne Faydalı
Northwestern Üniversitesi’nden dilbilim uzmanı Victoria Marian, yetişkinlikte yeni bir dil öğrenmenin bile beyin sağlığını olumlu yönde etkilediğini vurguluyor. Uzmanlara göre, bir kişi ne kadar uzun süre ikinci bir dil konuşursa, beyni o kadar fazla uyarılır ve yaşlanmaya karşı korunur.
Günümüzde dünya genelinde milyonlarca insan demansla mücadele ediyor. İngiltere’de demans hastası sayısının 2040 yılına kadar 1.4 milyona ulaşması beklenirken, uzmanlar vakaların yaklaşık %40’ının önlenebilir olduğunu belirtiyor. Sağlıklı bir yaşam tarzı benimsemek, kilo kontrolü sağlamak, düzenli egzersiz yapmak ve sigarayı bırakmak gibi önlemlerle demans riski azaltılabiliyor.
İkinci bir dil öğrenmek ise bu önlemler arasına eklenmesi gereken güçlü bir zihinsel egzersiz olarak öne çıkıyor.
