ABD’de tartışmalı karar: Tiomersallı grip aşılarına destek çekildi

Amerika Birleşik Devletleri’nde grip aşılarıyla ilgili önemli bir karar alındı. ABD Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri’ne (CDC) bağlı Aşılama Uygulamaları Danışma Komitesi (ACIP), bu hafta içinde aldığı kararla, çok dozluk grip aşılarında koruyucu olarak kullanılan tiomersal maddesi içeren aşılara verdiği desteği geri çekti. Ancak uzmanlar, bu kararın bilimsel temelden yoksun olduğunu ve kamuoyunda aşı güvenine zarar verebileceğini vurguluyor.

Komite değişti, politika değişti

ACIP’nin bu kararı, ABD Sağlık Bakanı Robert F. Kennedy Jr.’ın komitedeki 17 üyenin görevine son verip yerine sekiz yeni isim atamasının ardından geldi. Yeni üyeler arasında geçmişte bilimsel kanıtlara dayanmayan aşı karşıtı açıklamalar yapan isimlerin de yer aldığı belirtiliyor.

Kennedy’nin, 2014 yılında yayınladığı bir kitapta, tiomersal içeren aşıların otizmle ilişkilendirildiğini savunduğu biliniyor. Ancak CDC, FDA ve çok sayıda bilimsel araştırma, tiomersal ve otizm arasında herhangi bir bağlantı olmadığını net şekilde ortaya koymuş durumda.

Tiomersal nedir, güvenli mi?

Tiomersal, 1930’lardan bu yana çok dozluk aşı şişelerinde bakteri oluşumunu önlemek amacıyla kullanılan cıva bazlı bir koruyucu madde. Ancak tiomersaldeki etken form olan etilcıva, vücut tarafından hızlıca atılıyor. Uzmanlara göre, bu madde günlük hayatta karşılaşılan pek çok diğer cıva kaynağına göre çok daha düşük risk taşıyor.

“Bir ton balıklı sandviçteki cıva miktarı, bir doz aşıdan alınandan katbekat fazla” diyen halk sağlığı uzmanı Dr. Brian Labus, grip aşılarındaki tiomersal miktarının son derece düşük olduğunu vurguluyor.

Zaten çoğu aşı tiomersal içermiyor

2024–2025 grip sezonunda ABD’de uygulanan aşıların %96’sı tiomersal içermiyor. Bugün piyasada bulunan tek tiomersallı grip aşıları, çok dozluk şişelerdeki ve sadece yetişkinlere yönelik olan versiyonlar. Çocuk aşılarında ve tek dozluk grip aşılarında bu madde yer almıyor.

Karar endişe yaratıyor

ACIP’in kararı, bilim çevrelerinde endişeyle karşılandı. Buffalo Üniversitesi’nden enfeksiyon hastalıkları uzmanı Prof. Dr. Thomas Russo, “Bu karar bilimsel değil. Aksine, halkın aşılara olan güvenini sarsabilir” dedi.

Dr. Labus da benzer bir uyarıda bulunarak, “Bu komitedeki aşı karşıtı üyeler, eski dezenformasyon kampanyalarını yeniden sahneye koyuyor” dedi. Kararın, halk sağlığını tehlikeye atabilecek yanlış algılara kapı araladığını söyledi.

Uzmanlar uyarıyor: Aşılar güvenli ve gerekli

Tüm bilimsel verilerin aşıların güvenli olduğunu gösterdiğini belirten Dr. Russo, “ABD’de onaylanan aşıların faydası, potansiyel yan etkilerden kat kat fazla” diyerek grip aşılarının hâlâ toplum sağlığı açısından kritik rol oynadığını vurguladı.