Mutluluk sabahları zirvede, geceleri düşüşte: Gün içinde ruh halinizi korumanın yolları
Yeni bir araştırmaya göre günün en mutlu saatleri sabah erken saatlerken akşam ve gece depresyon ve anksiyete seviyeleri artıyor. Uzmanlar, gün boyu ruh halinizi korumak için güneş ışığından faydalanmayı, önemli işleri sabah yapmayı ve akşamları stres azaltıcı rutinler oluşturmayı öneriyor.
Yeni bir araştırma, sabahları daha mutlu ve enerjik hissettiğimizi ancak gün ilerledikçe ruh halimizin kötüleştiğini ortaya koyuyor. Peki, bunun sebepleri neler ve bu döngüyü tersine çevirmek mümkün mü?
Sabahları Daha Mutlu Olmamızın Sebebi Ne?
Birleşik Krallık’ta 49.218 yetişkinin katıldığı geniş çaplı bir araştırma, sabah saatlerinde bireylerin kendilerini daha mutlu, yaşamdan daha memnun ve hayatlarını daha anlamlı hissettiklerini ortaya koydu. Ancak akşam saatlerine doğru depresyon, anksiyete ve stres seviyelerinin arttığı görüldü.
Bu çalışma, 2020-2022 yılları arasında toplandı ve toplamda yaklaşık 1 milyon duygu durumu verisi analiz edildi. Araştırmaya katılanların büyük çoğunluğu beyaz ve yüksek eğitimli bireylerden oluştuğu için, sonuçlar genel nüfusu tam olarak temsil etmese de ruh halimizin zamanla nasıl değiştiğini anlamamıza yardımcı oluyor.
Psikolog Susan Albers, araştırmanın sonuçlarının klinik gözlemlerle örtüştüğünü belirtiyor:
“Danışanlarımın çoğu, sabahları kendilerini daha iyi hissettiklerini, ancak akşam saatlerinde artan anksiyete ve düşüncelerini susturmakta zorlandıklarını söylüyor.”
Günün İlerleyen Saatlerinde Ruh Halimiz Neden Kötüleşiyor?
Araştırma sonuçlarına göre: Mutluluk, yaşam doyumu ve hayatın anlamlı olduğu hissi sabah saatlerinde en yüksek seviyede ancak gece yarısı bu duygular en düşük seviyeye iniyor.
Depresyon ve anksiyete sabah en düşük seviyede başlarken, akşam ve gece en yüksek seviyeye ulaşıyor.
Pazartesi ve cuma günleri ruh hali daha iyi, ancak pazar günleri daha düşük seviyede seyrediyor.
Kış aylarında depresyon ve yalnızlık hissi artarken, yaz aylarında ruh hali daha pozitif oluyor.
2020’den 2022’ye kadar genel olarak zihinsel sağlıkta iyileşme görüldü, bu da COVID-19 pandemisinin psikolojik etkilerinin zamanla hafiflediğini gösteriyor.
Bu değişimlerin başlıca nedenleri şunlar olabilir:
Kortizol Hormonu ve Günlük Döngü
Kortizol hormonu, vücudumuzun sabahları bizi uyandırmak ve enerjik hissettirmek için salgıladığı bir stres hormonudur.
Bu hormonun seviyesi sabah zirve yapar ve gün boyunca düşer.
Kortizol seviyeleri düştüğünde, ruh halimiz de genellikle daha dengesiz hale gelir.
Karar Yorgunluğu
Gün içinde yüzlerce büyük ve küçük karar veririz. Sabah enerjimiz yüksekken daha iyi kararlar alabiliriz. Ancak gün ilerledikçe zihinsel yorgunluk artar ve karar verme süreci daha zor hale gelir.
Akşam saatlerinde yorgunluk ve stres birikimi nedeniyle kaygı ve depresyon hissi daha fazla ortaya çıkar.
Gün Işığı ve Biyolojik Saat (Sirkadiyen Ritimler)
Güneş ışığı mutluluk hormonlarını (serotonin ve dopamin) artırır, bu yüzden sabah saatlerinde kendimizi daha enerjik ve mutlu hissederiz.
Akşam saatlerinde melatonin hormonu salgılanmaya başlar ve vücudu uykuya hazırlar. Ancak yetersiz güneş ışığı almak depresyona yol açabilir.
Gece Anksiyetesi ve Uyku Problemleri
Gün boyunca yaşanan olaylar, gece yatmadan önce zihinde tekrar değerlendirilmeye başlanır.
Uykudan önce rahatlamaya yönelik bir rutin olmadığında, endişe ve stres düzeyi artar, uykuya dalmak zorlaşır.
Mutluluğunuzu Artırmak İçin Neler Yapabilirsiniz?
Psikolog Susan Albers ve araştırmacılar, günün ilerleyen saatlerinde düşen ruh halini dengelemek için bazı önerilerde bulunuyor:
- Güne İyi Başlayın ve Sabah Rutinleri Oluşturun
Sabahları güneş ışığı almak, mutluluk hormonlarını artırabilir. Sabahları dışarıda kısa bir yürüyüş yapmak veya perdeyi açarak gün ışığını içeri almak faydalı olabilir.
Kahvaltıda protein ve sağlıklı yağ içeren besinler tüketmek, kortizol seviyelerini dengelemeye yardımcı olur.
- Gün İçinde Enerjinizi Koruyun
En önemli ve zor görevleri sabah yapın. Beyin sabahları daha aktif olduğu için zor kararları erken almak daha verimli olabilir.
Öğleden sonra hafif egzersizler yapmak, gün içinde düşen ruh halinizi toparlamaya yardımcı olabilir.
- Akşamları Stresi Azaltacak Rutinler Geliştirin
Akşam saatlerinde bilinçli farkındalık (mindfulness) egzersizleri, meditasyon veya nefes çalışmaları yapmak zihni sakinleştirebilir.
Uyku öncesi telefon, tablet ve bilgisayar kullanımını azaltmak, melatonin üretimini destekleyerek daha kaliteli bir uyku sağlar.
- Sosyal Bağlantıları Güçlendirin
Araştırmaya göre, yalnızlık hissi hafta içi daha az, ancak hafta sonları daha fazla hissediliyor.
Bu nedenle, hafta sonları sevdiklerinizle vakit geçirmek veya sosyal etkinliklere katılmak, ruh halinizi olumlu yönde etkileyebilir.
Hipokrat öneriyor: Türkiye’de çalışanlar kaç gün tatil yapıyor? Dünyayla karşılaştırdık!
