PCOS insülin direnci bağlantısı
Polikistik over sendromu (PCOS) olan kişilerin %30 ila %40 kadarında aynı zamanda insülin direnci de bulunur. Bu durum yüksek glikoz seviyelerine ve pre-diyabet ve tip 2 diyabet potansiyeline yol açar.
İnsülin direnci, komplikasyonları önlemek için yaşam tarzı değişiklikleri veya ilaç tedavisi ile yönetilmelidir. Sonuç olarak, PCOS’lu her kişinin insülin direnci testi yaptırması mutlak bir gereklilik.
PCOS, düzensiz adet döngülerine, doğurganlık zorluklarına, aşırı erkek hormonu seviyelerine ve yumurtalıklarda küçük foliküllere neden olabilen hormonal bir rahatsızlıktır.
İnsülin direnci nedir?
Karında bulunan ve birçok işlevi olan bir bez olan pankreas insülin üretir.
İnsülin genellikle küçük bir şeker molekülü olan glikozun kandaki artan seviyelerine yanıt olarak salgılanır.
Karbonhidrat yediğimizde, glikoz molekülleri yaklaşık 15 dakika içinde kanımıza girer. İnsülin, vücuttaki hücrelerin glikozu almasını sağlar ve bu daha sonra enerji için kullanılır.
Birisi insülin direncine sahip olduğunda, vücut insüline gerektiği kadar etkili veya hızlı yanıt vermez ve bu da kanda yüksek glikoz seviyelerine, düşük enerjiye veya her ikisine yol açar.
Zamanla, glikoz vücut dokularına alınmadan önce daha büyük miktarlarda insülin gerekir. Sonunda, vücut şekerle farklı şekilde başa çıkmaya başlar.
Kandaki glikoz seviyesinin sürekli yüksek olması, önce pre-diyabete, ardından da diyabet hastalığına yol açabilir.
PCOS ve insülin direnci arasındaki bağlantı
PCOS, diyabet gelişimi için bir risk faktörü olarak kabul edilmektedir. PCOS belirtilerinin insülin direncinin belirti ve semptomlarından önce başlamasına rağmen, insülin direncinin PCOS’a neden olmada rol oynayabileceği, bunun tam tersi olmadığı düşünülmektedir.
Yükselen insülin seviyeleri, PCOS ile ilişkili inflamasyon ve diğer metabolik komplikasyonlara katkıda bulunan bir faktör olabilir. Bağlantı bilinse de, iki durum arasındaki ilişkinin nedeni tamamen açık değildir.
En önemlisi, insülin direnci herkesi aynı şekilde etkilemiyor ve insülin direnci olan bazı kadınlar PCOS geliştirirken, diğerleri geliştirmiyor.
Bazı uzmanlar, obeziteyle ilişkili insülin direncinin beyindeki hipotalamus ve hipofiz bezinin işlevini değiştirerek, PCOS’a katkıda bulunan androjenik hormonların üretimini artırdığını öne sürüyor.
Androjenik hormonların aşırı üretimi, PCOS’lu veya PCOS’suz kadın kısırlığı ve yumurtalık disfonksiyonu için bağımsız bir risk faktörüdür.
Benzer şekilde, insülin direnci ve PCOS her biri kısırlığa katkıda bulunur.
PCOS’un hormonal değişiklikleri, bu durumdaki kişilerin yumurta bırakmadığı anovülasyona neden olabilir.
İkincil nedenler arasında embriyonun uygun şekilde implantasyonuyla ilgili sorunlar bulunurken, insülin direnci, büyüyen embriyonun yetersiz beslenmesi ve desteği nedeniyle düşükle sonuçlanabilir.
PCOS, gebelikte gebelik diyabeti ve hipertansiyon gibi diğer durumların riskini artırarak gebeliği daha da zorlaştırabilir.
İnsülin direnci belirtileri
İnsülin direncinin belirtileri PCOS’lu ve PCOS’suz kişilerde benzerdir. PCOS’lu kişilerin bu belirtilerin farkında olması önemlidir çünkü bu iki durum arasında güçlü korelasyon vardır.
İştahta Değişiklikler: İnsülin iştah açıcıdır, bu yüzden belki de PCOS’lu birçok kişi sık sık tatlı ve diğer karbonhidrat açısından zengin yiyeceklere karşı istek duymaktadır.
Bu, kilo alımına yol açar ve bu da kardiyovasküler hastalık, obezite, osteoartrit ve diyabet gibi sağlık sorunları riskini artırır.
Pre-Diyabet veya Diyabet: Prediyabet, tip 2 diyabet ve diğer metabolik rahatsızlıkların riskini artırır. 10 ila 12 yıla kadar sürebilen bu aşamada, vücut insüline karşı optimum düzeyde duyarlı değildir.
Bu, yemekten sonra uzun süre yüksek kan şekeri seviyelerine yol açar. Semptomlar arasında enerji azalması, artan susuzluk ve sık idrara çıkma bulunur.
Diyabet, enerji azalmasına, nöropatiye, görme kaybına ve damar hastalıklarına neden olabilir.
PCOS’lu kişilerde insülin direncinin erken dönemde tespit edilebilmesi ve tedaviye daha erken başlanması için rutin olarak insülin direnci taraması yapılması önerilir.
İnsülin direncini taramak için kullanılan testler şunlardır;
Açlık İnsülin Seviyesi Testi: Bu basit kan testi kandaki insülin seviyelerini ölçer. Kan alınmadan önce aç kalmanız istenecektir. Açlık insülin seviyeleri insülin direnciyle iyi bir korelasyona sahiptir, çok sayıda çalışma bunu bulmuştur.
Bu test ayrıca açlık glikozundan daha erken ve daha iyi bir insülin direnci belirtecidir.
Açlık Kan Şekeri Testi: Kan şekeri seviyenizi kontrol etmek için kanınız alınmadan önce belirli bir süre yiyecek ve içeceklerden uzak durmanız istenecektir. Seviyeniz yüksekse, sağlık uzmanınız vücudunuzun şekeri nasıl işlediğini belirlemek için daha fazla test yaptırmanızı isteyebilir.
Glikoz Tolerans Testi: Kan şekeri seviyeniz kontrol edilecek ve ardından size şeker içeren özel bir içecek verilecektir. Daha sonra, kan şekeriniz, hücrelerinizin şekeri işlemesinin ne kadar sürdüğünü görmek için içeceği tükettikten sonra belirli aralıklarla ölçülecektir. Glikoz seviyeleriniz normalden daha uzun süre yüksek kalırsa, bu insüline karşı direnç kazandığınızı gösterebilir.
Glikozile Hemoglobin A1C: Bu, son üç aydaki ortalama glikoz seviyenizi ölçen bir kan testidir.
Özet;
Diyabet için bir tedavi yöntemi olmasa da, diyet değişikliği ve ilaçla yönetilebilir.
Diyabet oluşmadan önce insülin direncini tespit etmek için bir dizi adım atılabilir.
PCOS’unuz varsa, bazı sağlıklı yaşam tarzı alışkanlıkları, testlerin anormallik göstermesi beklenmeden çok önce diyabetin önlenmesine yardımcı olabilir.
Günlük egzersizi rutininize dahil etmek diyabet riskinin azalmasıyla ilişkilendirilmiştir.
Yağ ve şeker oranı düşük, tam tahıllar, az yağlı süt ürünleri, meyve ve sebzeler açısından zengin, dengeli bir diyet yemek de diyabet riskini azalttığı gösterilmiştir.
PCOS’lu kişilere önerilen diyet takviyeleri de yardımcı olabilir; sağlık uzmanınıza sizin için uygun olup olmadıklarını sorun.
PCOS hakkında her şey
PCOS diyeti nedir?
Polikistik over sendromu ne demek?