Yemek sonrası mide ağrısı ile oluşan rahatsızlık kaburga bölgesine kadar ulaşabilir ve dolgunluk hissinden önemli derecede daralmaya kadar değişebilir.
Zaman zaman yemek sonrası ağrı yaşamak genellikle endişe verici değildir. Ancak yemek yedikten sonra karnınız sıklıkla ağrıyorsa bir sağlık uzmanıyla konuşmak iyi bir fikirdir çünkü bu, tedavi gerektiren çeşitli sindirim bozukluklarının bir belirtisi olabilir.
Yemekten sonra mide ağrısı sebepleri: Fazla veya hızlı yemek yemek
“Ortalama” mide yalnızca yaklaşık 1 veya 2 bardak yiyecek tutabilir. İnsanlar bu kapasiteyi aşmaya çalıştıklarında sorunlar sıklıkla başlar. Midenin fazladan yiyeceğe yer açmak için gerilmesi gerekir, bu da rahatsızlığa veya ağrıya neden olabilir.
Çok hızlı yemek yemek (ki bu genellikle aşırı yemeye neden olur) fazladan hava yutmanıza neden olarak şişkinliğe ve gaza neden olabilir.
Aslında bunlar yemekten sonra karın ağrısının başlıca tetikleyicilerinden ikisidir.
Aralıklı olarak su yudumlamak, aşırı yememeniz için tok kalmanıza da yardımcı olabilir.
Yemek yerken kendinizi yavaşlatmak için bir ısırık almayı, çatalınızı hemen bırakmayı ve çatalı tekrar almadan önce tamamen çiğnemeyi deneyin.
Hazımsızlık
Üst karnınızın ortasındaki ağrı veya yanmaya epigastrik ağrı veya hazımsızlık denir.
Üst karın bölgesindeki dolgunluk, şişkinlik, bulantı gibi sindirim problemlerinin genel adı olan Dispepsi aşağıdakilere neden olabilir:
- Erkenden doyma hissi
- Şişkinlik
- Mide bulantısı
Aşağıdaki durumlarda bu belirtileri yaşama olasılığınız daha yüksektir:
- Çok fazla kahve veya alkol içmek
- Çok hızlı veya çok fazla yemek
- Yağlı, baharatlı yiyecekler veya çok fazla asit içerenleri (portakal ve domates gibi) tüketmek
- Stres
- Sigara içmek
Her ne kadar hazımsızlığı olan herkesin bunun için suçlanacak temel bir durumu olmasa da, insanların yaklaşık %20 ila %30’u hazımsızlık yaşıyor ve bunu bilmiyor.
Bu nedenle bir sağlık kuruluşuna başvurmak çok önemlidir.
Müdahale edilmediğinde hazımsızlık kronikleşebilir.
Belirli bir neden bulunamazsa fonksiyonel dispepsi denilen duruma sahip olabilirsiniz. Bu, belirgin bir yapısal sorun veya hastalık olmadığı, ancak sindirim sisteminin normal şekilde çalışmadığı ve devam eden semptomlara neden olduğu anlamına gelir.
Hazımsızlığı Tetikleyenleri Azaltın
Bazı alışkanlıkların hazımsızlığı tetikleme olasılığı diğerlerinden daha fazladır.
Çok fazla kahve veya alkol içtikten, çok hızlı veya çok fazla yemek yedikten veya yağlı, baharatlı, veya çok fazla asit içeren yiyecekler tükettikten sonra şişkinlik veya mide bulantısı hissedebilirsiniz.
Gıda İntoleransları ve Alerjileri
Birçok kişi gıda alerjileri ile gıda intoleranslarını karıştırır. Bunun nedeni büyük ölçüde bazı semptomların (mide krampları, ishal ve kusma) benzer olabilmesidir.
Gıda intoleransı, vücudun gıdadaki belirli bir bileşeni sindirememesinden kaynaklanır. Örneğin, laktaz enziminin eksikliği laktoz intoleransına veya süt ürünleriyle ilgili sorunlara neden olur.
Bu durumda daha küçük porsiyonlar veya laktoz içermeyen bir ürün tüketmek karın ağrısını önlemeye yardımcı olabilir.
Gıda alerjisi olan kişiler belirli gıdalardan veya içeriklerden tamamen uzak durmalıdır.
Tetikleyici gıdalar, bazı durumlarda yaşamı tehdit edebilecek anormal bir bağışıklık tepkisini tetikleyebilir. Yumurta, süt, yer fıstığı, kabuklu deniz ürünleri ve buğdaya karşı alerjiler en yaygın gıda alerjileridir.
Gastroözofageal reflü hastalığı
GastroözofagealReflü hastalığı (GERD), asidin midenizden yemek borusuna, yani ağzınıza giden tüpe doğru aktığı bir sağlık durumudur.
Reflü belirtileri:
- Yemek borusunda yanma (mide yanması)
- Yutkunduğunuzda ağrı
- Boğazda veya ağızda asit veya sindirilmemiş yiyeceklerin tadının gelmesi
Birçok insanda zaman zaman reflü belirtileri görülür. GERD’li kişilerde düzenli olarak semptomlar görülür.
Asit yemek borusuna zarar verebilir. Sık sık asit reflü yaşıyorsanız sağlık uzmanınızla konuşun.
Huzursuz bağırsak sendromu
İrritabl bağırsak sendromu (IBS), insanların kalıcı karın ağrısına sahip olduğu bir sağlık durumudur. Aslında IBS’nin daha yaygın üç türü, başka bir semptomla birlikte karın rahatsızlığını içerir:
- Çoğunlukla ishal ve karın rahatsızlığı
- Çoğunlukla kabızlık ve karın rahatsızlığı
- Karışık tip irritabl bağırsak sendromu olarak adlandırılan karın rahatsızlığı ile birlikte değişen gevşek dışkı ve kabızlık
Kişiye bağlı olarak rahatsızlık şişkinlik, yanma, kramp, şişkinlik, dolgunluk veya keskin ağrı olarak daha doğru bir şekilde tanımlanabilir. Yiyecek, stres, kabızlık ve ishal olası tetikleyicilerdir.
IBS’den kaynaklanan ağrı, karnın üst, orta ve alt kısımlarında meydana gelebilir. Ayrıca gövdenin üst kısımlarına da yayılabilir. Dispepsisi olan kişilerin %30’a kadarında IBS de vardır.
Safra taşları
Safra taşları, safra kesesinde veya safra kanallarında (karaciğerin içindeki boru şeklindeki yapılar) oluşabilen küçük, sert, kristal benzeri birikintilerdir.
Safranızda çok fazla kolesterol olduğunda, safra kesenizin anormal işleyişinde veya başka nedenlerden dolayı oluşabilirler.
Safra taşları bazen yemekten sonra ağrıya neden olur, özellikle de yemek fazlaysa veya yağ oranı yüksekse.
Bazı insanlar aç karnına safra kesesi ağrısı çekerler. Hatta onları uykudan bile uyandırabilir. Bunun gibi ağrıya bazen safra koliği denir.
Bu tür ağrıların kontrol edilmesi önemlidir. Safra keseniz iltihaplanırsa durum ciddileşip ameliyata bile ihtiyacınız olabilir.
Kusma ve mide bulantısı safra taşlarının diğer belirtilerindendir.
Pankreatit
Pankreatit yemekten sonra ağrıya neden olabilir. Ağrı sıklıkla üst karın bölgesinde başlar ve sırta doğru yayılır.
Ayrıca mide bulantısı ve kusmanız da olabilir; pankreatitin, yemekten sonra mide ağrısının diğer nedenlerinden ayrılabilen iki belirtisidir.
Bulantı veya kusmaya ek olarak aşağıdaki belirtilerle karşılaşırsanız derhal tıbbi yardım almalısınız:
- Hızlı nabız
- Karında şiddetli ağrı
- Nefes darlığı
- Ciltte veya göz beyazlarında sarımsı renk
- Titreme
- Ateş
- Sarılık
- Hızlı kalp atış hızı
- Şiddetli kusma
Bu işaretlerden herhangi biri, pankreasta, safra kesesinde veya pankreas kanalında bir enfeksiyon veya tehlikeli bir tıkanıklık olduğunun sinyalini verebilir.
Ülser
Peptik ülserler, bağırsaklarınızın ilk kısmı olan mide veya duodenumun astarında oluşan yaralardır.
Bu ülserler, mideniz boş olsun veya olmasın, göğüs kemiğiniz (sternum) ile göbek deliğiniz arasında herhangi bir yere vuran ağrıya neden olabilir. Özellikle yemek yedikten sonra ağrı genellikle mide ülseri anlamına gelir.
Advil (ibuprofen), Bayer (aspirin) ve Aleve (naproksen) gibi steroid olmayan antiinflamatuar ilaçlar (NSAID’ler), özellikle bunları uzun süre alırsanız peptik ülserlere yol açabilir.
Ülserlerin çoğuna Helicobacter pylori adı verilen yaygın mide bakterisi neden olur. Bu enfeksiyonu tedavi etmek önemlidir. Aksi takdirde bazı bağırsak kanserlerine yol açabilir.
Çölyak hastalığı
Çölyak hastalığı, glutene karşı aşırı aktif bir bağışıklık tepkisine neden olan bir otoimmün hastalıktır.
Gluten içeren yiyecekleri yedikten sonra çölyak hastalığı olan bir kişide karın ağrısı ve şişkinlik gibi mide-bağırsak semptomları gelişebilir.
Enfeksiyon
Gastrointestinal sistem enfeksiyonları, yemekten sonra karın kramplarına ve/veya ağrıya neden olabilir. Bu viral olduğu kadar bakteriyel gastroenterit için de geçerlidir.
Bakteriyel gastroenteritin yaygın nedenleri arasında E. coli , salmonella ve campylobacter bulunur.
Viral gastroenterit veya mide gribi birkaç farklı virüsten kaynaklanabilir. Bunlara norovirüs, rotavirüs, adenovirüs ve astrovirüs dahildir.
Ancak bulaşıcı gastroenteritin karın ağrısı ve kramptan daha fazla semptoma neden olması muhtemeldir. Diğer semptomlar bulantı, kusma, ateş, ishal ve susuzluktur.
Gebelik
Hamilelik hormonları sindirim sistemini etkileyerek mide, ince ve kalın bağırsaklardaki sindirimi yavaşlatabilir. Safra kesesinin boşalması da daha yavaş olabileceğinden, sonunda safra taşlarının oluşması mümkündür. Ayrıca büyüyen rahim sindirim sistemine baskı yapabilir.
Mide ağrısı için doktora ne zaman gidilmeli?
Vücuttaki ağrı bir şeylerin ters gittiği anlamına gelir. Arada bir yemek yedikten sonra ağrı hissediyorsanız ve bu durum çalışmanıza engel olmuyorsa, bir sonraki ziyaretinizde bunu sağlık uzmanınıza bildirin.
Ancak yemek yedikten sonra düzenli olarak ağrınız oluyorsa veya ağrınız şiddetliyse, hemen sağlık uzmanınızdan randevu alın. Doğru tanı, tedavi planına doğru atılan ilk adımdır.
Aşağıdaki belirtilerden herhangi biriyle birlikte şiddetli ağrınız varsa acil yardım isteyin:
Mide ağrısı nasıl geçer? 12 yöntem
Sitikolin ne işe yarar? İşte faydaları
