Karın ağrısı, ishal ve kusma gibi belirtilerle seyreden mide rahatsızlıkları, çoğu zaman halk arasında “gıda zehirlenmesi” veya “mide üşütmesi” olarak adlandırılır. Ancak bu iki hastalığın kökenleri ve bulaşma yolları birbirinden oldukça farklıdır. İşte karıştırılan bu iki rahatsızlık hakkında bilmeniz gerekenler…
Gıda zehirlenmesi nedir?
Gıda zehirlenmesi, mikroorganizmalarla (bakteri, virüs, parazit) ya da onların ürettiği toksinlerle kontamine olmuş yiyecek veya içeceklerin tüketilmesi sonucu ortaya çıkan bir rahatsızlıktır. Bu duruma yol açan başlıca etkenler arasında salmonella, kampilobakter ve E. coli gibi bakteriler yer alır.
En yaygın belirtiler:
Sulu ya da kanlı ishal
Yüksek ateş
Şiddetli mide krampları
Bulantı ve kusma
Halsizlik ve baş ağrısı
Bu semptomlar genellikle kontamine gıdanın tüketilmesinden sonraki 2 ila 6 saat içinde başlar ve çoğu zaman 1-2 gün içinde iyileşme görülür.
Mide gribi (Viral gastroenterit) nedir?
Mide gribi olarak da bilinen viral gastroenterit, virüslerin neden olduğu bir mide ve bağırsak iltihabıdır. Norovirüs, rotavirüs ve astrovirüs gibi virüsler başlıca sorumlulardır. Gıda zehirlenmesinden farklı olarak mide gribi oldukça bulaşıcıdır ve insandan insana kolayca yayılabilir.
Belirtiler arasında şunlar yer alır:
Sulu, kansız ishal
Mide bulantısı
Kusma
Kas ağrıları
Karın krampları
Zaman zaman ateş ve baş ağrısı
Bu belirtiler genellikle virüsle temas ettikten 24 ila 48 saat sonra ortaya çıkar ve en az iki gün sürebilir.
Tedavi yöntemleri ve dikkat edilmesi gerekenler
Her iki durumda da tedavide temel hedef sıvı ve elektrolit kaybını önlemek ve vücudu dinlendirmektir.
Bol su içmek,
Elektrolit içeren içecekler tüketmek,
Hafif, sindirimi kolay gıdalarla beslenmek (örneğin pirinç, muz, patates püresi) önerilir.
Antibiyotikler, yalnızca bakteriyel kaynaklı gıda zehirlenmelerinde gerekli olabilir. Mide gribi ise virüs kaynaklı olduğundan antibiyotik kullanımı etkili değildir.
İlaç kullanımı konusunda doktora danışmadan hareket edilmemelidir. Bazı durumlarda loperamid gibi ishali azaltan ilaçlar veya mide yatıştırıcılar kullanılabilir. Ancak bu tür ilaçlar kanlı ishal ya da yüksek ateş durumlarında önerilmez.
Ne zaman doktora başvurmalı?
Aşağıdaki durumlar söz konusuysa zaman kaybetmeden bir sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır:
39°C’nin üzerinde ateş
Sürekli kusma ve sıvı tutamama
Dışkıda kan görülmesi
Şiddetli baş dönmesi, bilinç bulanıklığı
4 günden uzun süren semptomlar
Aşırı halsizlik ve idrarda belirgin azalma
