Kızamık salgınlarının ardından ABD şimdi de tüberküloz (TB) tehdidiyle karşı karşıya. Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri (CDC) tarafından yayımlanan son analiz, 2021’den bu yana düşüş eğilimini tersine çeviren vakalarda belirgin bir artış olduğunu ortaya koydu.
Tüberküloz neden artıyor?
CDC’nin 2024 verilerine göre, ABD genelinde 10.347 TB vakası bildirildi. Bu sayı, bir önceki yıla göre %8 artış anlamına geliyor. Son 12 yılın en yüksek seviyesi olan bu artışın nedenleri arasında pandemi sonrası artan uluslararası seyahatler, COVID-19 döneminde ortaya çıkan hijyen sorunları ve ilaç temininde yaşanan aksamalar öne çıkıyor.
2021-2023 yılları arasında TB ilaçlarında yaşanan tedarik sıkıntısı da bu artışın arkasındaki etkenlerden biri olarak değerlendiriliyor.
En fazla vaka Kaliforniya’da
Vakalarda bölgesel dağılım da dikkat çekici. En yüksek sayıya Kaliforniya’da ulaşıldı (2.100 vaka). Verilere göre, hastalığın en çok etkilediği gruplar arasında ABD doğumlu olmayan bireyler, özellikle Latin kökenliler yer alıyor. Bununla birlikte, ülke genelinde TB insidansı hâlâ düşük: Her 100 bin kişiden yaklaşık 10’u enfekte.
Kansas City’de vaka artışı %148, iki ölüm
Şu anda ABD’de çeşitli eyaletlerde tüberküloz salgınları sürüyor. Kansas City’deki salgın, vaka artış oranı ve ölümlerle öne çıkıyor. Son raporlara göre kentte TB vakalarında %148 artış yaşandı ve iki kişi hayatını kaybetti. Salgının kaynağı henüz belirlenemedi.
Alaska ve Hawaii de en yüksek vaka sayısına sahip diğer eyaletler arasında yer alıyor.
Okulda ve cezaevinde vaka
Florida’nın Fort Lauderdale kentindeki Dillard Lisesi’nde bir öğrenciye TB tanısı konulmasının ardından temaslılar belirlenerek test süreci başlatıldı. Kısa süre sonra Miami’deki bir federal cezaevinde de bir mahkûmda TB vakası tespit edildi. 2023 yılında Florida genelinde 700 TB vakası kayda geçmişti.
Sağlık Bakanlığı baskı altında
Sağlık sisteminin TB ile mücadeledeki kapasitesi de sorgulanıyor. ABD Sağlık Bakanlığı, Robert F. Kennedy Jr.’ın liderliğinde zor bir süreçten geçiyor. Kennedy’nin geçmişte aşı karşıtı açıklamaları dikkat çekerken, son dönemde kızamık aşısını desteklediği biliniyor.
TB nedir ve nasıl bulaşır?
Tüberküloz, Mycobacterium tuberculosis adlı bakteri nedeniyle oluşan bulaşıcı bir hastalık. Genellikle akciğerleri etkileyen TB, beyin, omurga ve böbrekler gibi diğer organlara da yayılabiliyor. CDC’ye göre hastalık, tedavi edilmediği takdirde ölümcül olabilir.
Hastalık öksürük, hapşırık, konuşma ya da nefes alma yoluyla havaya karışan mikroskobik damlacıklarla bulaşıyor. Ancak COVID-19 kadar hızlı yayılmıyor; enfekte bir kişiyle uzun süreli temas gerekebiliyor.
Tüberküloz belirtiler ve tedavi süreci
CDC, aktif TB’nin belirtilerini şöyle sıralıyor:
Göğüs ağrısı
Halsizlik
Kilo kaybı
İştah kaybı
Ateş
Gece terlemeleri
Üç haftadan uzun süren öksürük
Tedavi, genellikle 4 ila 9 ay süren antibiyotik kürleriyle yapılıyor. Ancak bağışıklığı zayıf kişiler (HIV, diyabet vb.) için özel tedavi planları gerekebiliyor.
ABD’de TB aşısı neden yaygın değil?
BCG (Bacillus Calmette–Guérin) aşısı, TB’nin yaygın olduğu ülkelerde çocuklara uygulanıyor. Ancak ABD’de enfeksiyon riski düşük olduğu için genel nüfusa önerilmiyor. Ayrıca, bu aşı TB testlerini etkileyebilir ve yetişkinlerde etkinliği sınırlı olabilir.
